MOZAMBIQUE

Mozambique: 2500 km kust en de tijd lijkt er stil te staan

Maagdelijk witte zandstranden, oogverblindende koraalriffen, valleien met amandelbomen, wuivende palmbomen, azuurblauwe lagunes, zingende vissers die de oogst van de nacht aan land brengen, verborgen dorpen tussen kokospalmen. De tijd lijkt stil te staan. Zo mooi is Mozambique. Ook na jaren van burgeroorlogen, overstromingen en tornado’s. De kust is maar liefst 2500 km lang en op veel plaatsen bijzonder aangenaam: hagelwitte, meestal verlaten stranden, warm zeewater en een heerlijk klimaat. Met een schitterende onderwaterwereld, zwemmen met walvishaaien is een optie, evenals spotten van dolfijnen en walvissen.

Praktische informatie

  • Oppervlakte
    799.380 km2, 22x Nederland
  • Taal
    Portugees, Engels beperkt
  • Klimaat
    Subtropisch klimaat
  • Beste reistijd
    Juni t/m september
  • Geld
    Metical
  • Tijdsverschil
    +1 in de winter, in de zomer geen

Hoogtepunten van Mozambique

De aarde op haar ruwst en mooist

Naast strand en zee heeft Mozambique een aantal fraaie plaatsen. De interessantste is misschien wel de voormalige hoofdstad van het land, Ilha de Mozambique. Deze oude handelsstad, geplaatst op de UNESCO-lijst van Werelderfgoed, ligt op een eiland en doet denken aan Stone Town op Zanzibar. Ook de huidige hoofdstad, Maputo, is een leuke Afrikaanse stad, met overblijfselen uit de Portugese tijd en andere bijzondere gebouwen.
Het land doet moderner aan dan de omliggende landen met een unieke mix van Afrikaanse, Arabische, Indische en Europese invloeden: het eten is gekruider, de muziek tropischer en de sfeer meer ‘laid-back’. Je gaat niet naar Mozambique vanwege culturele hoogtepunten. Je gaat er naartoe om er de aarde op haar ruwst en mooist te aanschouwen.

Het koraaleiland Ilha de Mozambique

Deze plaats is een fascinerende mengeling van vroegere grandeur en huidige aftakeling.
Als een blinde vlek ligt het gemoedelijke, piepkleine eiland Ilha de Mozambique bij de kust in het noorden van Mozambique. Op dit koraaleiland liggen forten, moskeeën en hindoetempels letterlijk op een steenworp afstand van elkaar. Achter hun multiculturele pracht en praal gaat een fascinerend handelsverleden schuil. Wie hier aan wal gaat en zich in de zanderige straatjes van dit voormalige Portugese regeringscentrum begeeft, wandelt een openluchtmuseum binnen. Voor afgebladderde koloniale panden lopen vrouwen met bontgekleurde hoofddoeken. Van sommigen is het hele gezicht bedekt met mussiro, een wit schoonheidsmasker dat wordt gemaakt van het hout van de gelijknamige boom. Kinderen spelen op het strand of in het turkooizen water van de Indische Oceaan. Aan de waterkant prijken dhows – traditionele Arabische zeilboten – in de zon.

Veel gebouwen zijn slecht onderhouden. In sommige statige huizen groeien zelfs bomen van binnenuit door de ramen naar buiten. Door Ilha’s status als Werelderfgoed komt daar langzaamaan verandering in en worden steeds meer gebouwen gerenoveerd. Toch is het slaperige eilandje in de verste verte niet te vergelijken met het levendige handelscentrum dat Arabische kooplui hier in de tiende eeuw stichtten. Eeuwenlang vonden ivoor, goud en slaven uit het binnenland van Afrika via Ilha hun weg naar het Midden-Oosten en Azië. In de zestiende eeuw werd het eiland overgenomen door de Portugezen en gebruikt als regeringscentrum voor hun koloniale Mozambique. Er werden statige panden vlak langs de kust gebouwd waar met vloed boten konden aanleggen om handel te drijven.
Toen in de negentiende eeuw de slavenhandel afnam, verminderde de handelspositie van Ilha. Een groot aantal stille getuigen herinnert aan deze bewogen geschiedenis. Bijvoorbeeld de Nossa Sénhora de Baluartekapel uit 1522, op het noordelijkste puntje van het eiland. Het is het oudste Europese gebouw op het zuidelijk halfrond. In het aangrenzende fort Sao Sebastiao werden slaven maandenlang opgesloten in een piepkleine ruimte zonder ramen, in afwachting van hun boot naar onder andere India. De moskee en het marktplein herinnert aan de vroege Arabische invloed op het eiland en de groeiende islamitische aanhang vandaag. Bezoek ook de hindoetempel in het centrum.

Sinds de koloniale tijd hebben ook Indische handelaren zich gevestigd in Mozambique en maakt de Indische gemeenschap een belangrijk deel uit van de bevolking. ’s Ochtends en ’s avonds is het hier heerlijk kuieren door de smalle steegjes met vervallen witte huizen van koraalkalksteen. Verdwalen kun je niet, want het eiland is slechts tweeënhalve kilometer lang en zeshonderd meter breed. Vanaf de kerk van Santo Antionio kunt u de makuti inlopen, het armere deel van de stad met kleine huizen met rieten daken. Een grote boom met schaduwgevende takken vormt de lokale hang out. Jonge mannen vermaken zich door atletische kunsten uit te halen aan de sterke liaanachtige takken. Word je de architectonische pracht en praal even te veel, waai dan lekker uit op een van de stranden of ga duiken.

Verder naar het noorden vanaf Ilha de Mozambique komt u in Pemba en Pemba Bay, waar de brede zandstranden van Cabo Delgado zijn en koraalrif dat het tot een top duik- en snorkellocatie maakt. Op het gebied van toerisme bieden de kustplaatsen ten noorden van Pemba nog niet veel faciliteiten. Dat heeft het voordeel dat het hier nog authentiek genieten is van kleine vissersdorpen waar de sfeer van de Swahili kust te proeven is. Zoals in het dorpje Pangane, dat bestaat uit een straat met enkele winkeltjes en wat bars, hutten afgezet met schermen van palmbladeren en een lang, met palmbomen bezaaid wit strand.

Vanuit Pemba is de Quirimbas Archipel te bereiken. Ook hier weer fantastische koraalriffen, maar ook veel vogels en vissen. Op de 32 eilanden kun je heerlijk uitrusten, snorkelen en genieten van ongerepte stranden. Een deel van de archipel is nationaal park. Een ander eiland waar je cultuur kunt snuiven is Ibo Island, dat deel uitmaakt van de Querimba archipel. Pemba kent bovendien een leuke markt waar kunst, handwerk, en zilverwaren kunnen worden gekocht.

De hoofdstad Maputo

De hoofdstad Maputo is een drukke havenstad met fraaie gebouwen, terrassen en goede restaurants. Het is echter geen wereldstad met internationale invloeden. Alleen in sommige vijfsterrenhotels aan de brede boulevards herken je de grandeur van vroeger. Op en vlakbij de Avenida 25 de Setembro zijn winkels, cafés en restaurants, banken en een postkantoor. Indrukwekkend is het station dat rond 1900 ontworpen is door Eiffel (van de gelijknamige toren in Parijs!). De buitenkant heeft een paleisachtige facade en koperen koepel. De kathedraal aan de Praca da Independecia is ook opvallend. Echter, het leukste om te bezoeken is misschien wel de Mercado Municipal, de overdekte groenten- en vismarkt aan de Avenida 25 de Setembro.

De voortreffelijke keuken van de restaurants in Maputo is beroemd. Dagelijks worden er met kleine dhows – traditionele zeilboten – verse vis, kreeft, krab en andere schaaldieren aan wal gebracht. De koks van Maputo weten de meest zalige gerechten te bereiden. Doorgaans gebruikt men veel kruiden en knoflook, serveert men uiteenlopende mooie Zuid-Afrikaanse wijnen of een goed glas bier. ’s Avonds zijn er een aantal gelegenheden waar gezelligheid heerst. Er is een centrum met de naam Feira Popular. In dit ommuurde centrum vindt u restaurants, bars, discotheken en enige terrasjes. Elders in de stad zijn er discotheken (vaak met een show) die moeten doorgaan voor een nachtclub.
Ca. honderd kilometer ten noorden van Maputo liggen de mooie stranden van Bilene. Eindeloze cashewnootplantages en rijen amandelbomen staan langs de weg naar deze tropische droom: palmbomen ruisen en het blauwe water van de lagune kabbelt tegen het witte zandstrand. Het is er heerlijk vertoeven!

Leuke steden met koloniale sfeer: Beira & Inhambane

Wie door Mozambiques tweede stad loopt ziet overal schimmen van het rijke verleden. Na miljoenenstad Maputo volgt Beira op afstand met naar schatting ruim 400.000 inwoners. Brede avenues, omzoomd met acacia’s en weelderige buitenwijken vol Portugese villa’s. Maar nagenoeg alles is vergaan. Van de glooiende architectuur met ruime veranda’s is met de verf ook de grandeur afgebladderd. Huizen zijn ingestort maar worden toch bewoond. Op last van het Internationaal Monetair Fonds en de Wereldbank moet Mozambique al haar belangrijke staatsbedrijven privatiseren en overal in Beira is zichtbaar hoe het socialistische verleden wordt ingehaald door een nieuwe kapitalistische economie. Nergens is de omslag duidelijker te zien dan op de zijgevels van de hoogbouw. De schilderingen die vroeger het socialisme verheerlijkten zijn overgeverfd, zodat gigantische billboards nu schreeuwen over bier, cola en vernieuwde wasmiddelen.

Langzaam probeert Beira ook haar oude toeristische verleden te herwinnen. Hoewel de stad nog grotendeels in puin ligt, hebben de Mozambiquaanse happy few, de Zimbabwanen, Zuid-Afrikanen en de Indiërs – die grotendeels de middenstand uitmaken – hun nachtleven alweer aardig op poten gezet. Voor wie geld heeft, zijn er voldoende restaurants, disco’s, strandtenten en zelfs campings voorradig. Huizen worden prachtig gerenoveerd. Ze zijn een lust voor het oog.

Op een schiereiland met uitzicht op zee leeft in het stadje Inhambane een stukje Portugees koloniale cultuur voort. Leuke restaurantjes en monumenten, zoals de Onze Lieve Vrouwenkerk, geven een relaxte, bijna ingeslapen sfeer. De Portugezen hadden hier vanaf 1534 een permanente handelsport. Dit maakt Inhambane een van de oudste steden van Zuidelijk Afrika. Het meest opvallende gebouw is de enorme 18e eeuwse kathedraal aan de haven. De Portugezen hebben hun best gedaan om het belang van het geloof duidelijk te maken. Maar de voornaamste attractie is ook hier weer de prachtige kustlijn, de natuur van het achterland en de stranden. Vlakbij liggen de prachtige stranden van Barra en Tofo. De kustlijn voor Praia do Tofo is beroemd vanwege de aanwezigheid van de bijzondere walvishaai en de reuzenmantas. Bewonder deze dieren hier in hun natuurlijke omgeving, een onvergetelijke ervaring.

Bazaruto Archipel: tropisch paradijs met Robinson Crusoë gevoel

Vilanculos is de toegangspoort tot de Bazaruto archipel. Er wordt gezegd dat dit een van de mooiste plekken van heel Afrika is. Het is er dan ook allemaal: zandstranden, duinen, azuurblauw water, ongeschonden koraalriffen, palmbomen, honderden schelpen, dolfijnen, waterschildpadden en tropische vissen.

De archipel ligt tussen de 10 en 25 kilometer uit de kust en bestaat uit vijf eilanden. Van groot naar klein en min of meer van noord naar zuid zijn dat Bazaruto, Benguerra, Magaruque, Santa Carolina en het onbewoonde Banque. Tot ongeveer 10.000 jaar geleden waren de eilanden onderdeel van het vasteland. Daarom vind je nijlkrokodillen en twee antilopesoorten op de grotere eilanden van de archipel. Verder leven er op de eilanden en in de wateren eromheen een kleine 200 vogelsoorten en zo’n 2000 soorten vis. Het zeldzaamste dier is de Indische zeekoe. De aanwezigheid van die zeezoogdieren zorgde er onder meer voor dat in 1971 drie eilanden en hun directe omgeving werden beschermd als nationaal park.

In 2002, na jarenlange inzet van het Wereld Natuurfonds en de Endangered Wildlife Trust, kregen de overige twee eilanden eveneens een beschermde status. Het nationale park beslaat nu 1400 km2. Het omvat de eilanden en het omliggende oceaanwater met daarin biologisch belangrijke koraalriffen en zeegrasvelden. Mensen wonen al lang op de eilanden. Vroeger was de archipel bekend vanwege zijn parels en grijze amber. Er leven nog steeds vissers, maar die mogen alleen voor lokaal gebruik hun netten uitzetten.
Op het grootste eiland, Bazaruto, kunt u snorkelen maar de hoofdattractie is het duinlandschap op de zuidpunt van het eiland. De zandheuvels zijn weliswaar niet zo imposant als de duinen van Namibië, maar met een hoogte van 60 meter zijn ze toch indrukwekkend. Bovendien is het uitzicht vanaf de top schitterend.

Op Benguerra eiland zijn twee schitterende resorts; de super luxe Benguerra Lodge, dat door gebruik te maken van natuurlijke materialen één is met de omgeving, is het paradepaardje van Mozambique. Ook de andere lodge, Marlin, is erg fraai. Het hele resort ademt een Afrikaans sfeertje. Als u bij dit eiland gaat snorkelen is oogcontact krijgen met een walvishaai niet onwaarschijnlijk, het hele jaar zwemmen ze hier. Manta’s hebben in de buurt van Mozambique een zogenaamde cleaningstation, waarbij kleine visjes de manta’s schoonknabbelen. En aangezien dat cleaningstation vlakbij is, worden de manta’s ook hier geregeld op grote diepte gezien. De beste plek om de mooie onderwaterwereld te bekijken is Two Mile Reef.

Een dag op deze eilanden laat je meemaken wat Robinson Crusoë gevoeld en gezien moet hebben. Een langer verblijf is misschien nog fijner. Dit zijn net de Malediven, maar dan zonder de disneyficatie. Of Mauritius zonder de schreeuwerigheid, zo je wilt. Dit is min of meer de belichaming van het tropische paradijs.

Verlaten witte stranden met top duiklocaties

Ponta do Ouro en Ponta Mamoli. Zwemmen, duiken, snorkelen in de azuurblauwe Indische Oceaan, zonnen op privé- en geïsoleerde witte zandstranden, surfen en vissen. Dit zijn de activiteiten waarvoor duizenden Zuid-Afrikaanse toeristen in de kerst- en paasvakantie naar het vakantieplaatsje Ponta do Ouro en Ponta Mamoli komen, vlak over de grens bij Swaziland. Zij bevolken de hotelletjes en campings, waar dan flink wordt ‘gebraaid’ (gebarbecued). Buiten deze periode is Ponta do Ouro relatief rustig, maar de nabijheid van de Zuid-Afrikaanse grens blijft zichtbaar in het straatbeeld. Relax bij het zwembad met een cocktail, een paar meter van de bar en het restaurant vandaan. De Ponta Mamoli Duikcentra bieden prachtige snorkel- en duik-expedities aan met 10 riffen in de omtrek van 8 km. De duikplaatsen zijn de beste in de wereld. Het koraal is onaangeraakt en het visleven is rijkelijk. Activiteiten op het land zijn sunset cocktails bij serene binnenlandse meren en nijlpaarden kijken. Spannende kanotochten, paardrijden en vogelpaden houden jong en oud geamuseerd. U kunt hier tevens diepzeevissen, zoutwatervliegvissen en zwemmen met dolfijnen (seizoensgebonden).

Xai-Xai

Xai-Xai (uitgesproken als: Sai-sai) ligt aan de noordoever van de Limpopo-rivier, tussen Maputo en Inhambane. Het stadje zelf is niet echt aantrekkelijk, maar ook hier zijn de prachtige witte zandstranden die zo typerend zijn voor Mozambique, zoals strandbestemming Praia do Xai-Xai. Het strand is omgeven door struiken en bomen, wat veel vogels aantrekt, onder andere de mooie groen en rode Livingstone’s Lourie. De bezienswaardigheden in de omgeving zijn het zoutwatermeer Wenela, dat in verbinding staat met de zee via een onderwatertunnel.

Xai-Xai staat ook bekend om het ‘big game’ vissen en de vele duik- en snorkelmogelijkheden bij de verschillende riffen die binnen 6 kilometer van de kust liggen.

Natuurpracht en safari’s

Mozambique kent zes Nationale Parken: Banhine, Bazaruto (verder naar boven beschreven), Gorongosa (hieronder beschreven), Limpopo, Quirimba en Zinave. Ook kent het land vijf reservaten: Maputo Elepant Reserve en Niassa (beiden hieronder beschreven), Gile, Marromeu en Pomene.

Gorongosa Mountain en National Park

Politieke wil – en enorme sommen Amerikaans geld – hebben duidelijk het tij doen keren in Gorongosa National Park dat de zuidpunt vormt van de Oost-Afrikaanse Slenkvallei. Het park is bijna 4000 km2 groot en beleefde zijn hoogdagen in de jaren zestig van de vorige eeuw, toen beschouwd als de Serengeti van Mozambique. Het ligt op vier uur rijden van Beira en is volgens sommigen het mooiste natuurpark ter wereld. Het prachtige natuur- en wildgebied wordt al sinds 1921 beschermd en behoorde in het recente verleden tot de grootste toeristische attracties van Portugees Oost-Afrika. Toen de Amerikaanse voicemailpionier Greg Carr het park in 2004 bezocht, was hij geschokt toen hij zag hoe weinig dieren de lange periode van oorlog hadden overleefd. Hij trok meteen 40 miljoen dollar uit om het park samen met de overheid nieuw leven in te blazen.

Het landschap van het wildpark is indrukwekkend. Het oosten bestaat uit uitgestrekte, groene vlaktes en enorme (tropische) wouden. In de vlaktes van het zuiden bevindt zich het schitterende Urenameer, dat het leefgebied is van allerlei vogelsoorten en waar tevens krokodillen en nijlpaarden te vinden zijn. Het water van het Uremameer is afkomstig van het Gorongosa-massief en stroomt in de vorm van rivieren door het park. Het westen van het park is ruig. Hier bevinden zich heuvels en bergen die zijn begroeid met savannestruiken en (tropische) bossen. Hoge kliffen en spectaculaire watervallen typeren verder dit gebied.

In 2005 is begonnen met het verplaatsen van wild uit nationale parken in Zuid-Afrika. Ruim 200 olifanten, 300 impala’s, duizenden waterbokken, bavianen en knobbelzwijnen, enkele tientallen zebra’s, kudu’s en de eerste leeuwenfamilies hebben Gorongosa al tot hun huis gemaakt. Zelfs de zeldzame sabelantilope en de nyala zijn in het park vertegenwoordigd. Verder zijn er buffels en gnoes geïntroduceerd, evenals de zwarte neushoorn.

Maputo Olifantenreservaat

Het Maputo Olifantenreservaat is een uitgestrekte wildernis van 800 km2, dat aan de Indische Oceaan (circa 80 km ten zuiden van Maputo) ligt. Het reservaat maakt deel uit van het Lubombo Transfrontier Conservation Area, een gebied van 4.195 km² bestaande uit nationale parken in Zuid-Afrika, Mozambique en Swaziland. Het gebied wordt gekenmerkt door een grote verscheidenheid aan landschappen waar onder andere nyala’s te zien zijn. De grote en kleine meren vormen het leefgebied van nijlpaarden en krokodillen en honderden soorten vogels. Verschillende soorten (zee)schildpadden leggen hun eieren op het strand (het broedseizoen duurt van oktober tot februari), waarachter grote duinen liggen. Er zijn ook uitgestrekte bossen en op de tropische grasvlaktes, savannes, leven apen. Helaas zijn er door de burgeroorlog maar ca. 200 olifanten, die hier wel groter zijn dan de gemiddelde Afrikaanse olifant, overgebleven en hebben de neushoorns het niet overleefd.

Niassa reserve

Niassa, in het Noorden van Mozambique, is één van de spectaculairste en grootste parken in Afrika. Het kent de hoogste wildconcentratie van de parken in Mozambique en prachtige landschappen. Met een totale oppervlakte van 42.000 km2 (inclusief 20.000 km² bufferzones) is Niassa Reserve maar liefst tweemaal zo groot als het Krugerpark in Zuid-Afrika. Het reservaat telt een groot aantal verschillende habitats met onder meer miombobossen. Her en der in het reservaat zijn er geïsoleerde granieten bergen. Doordat het gebied nog erg weinig betreden is door onderzoekers en toeristen is het een zeer onontgonnen gebied. Hierdoor behoort het nog tot een van de laatste wildernissen in Afrika.

Er zijn hier veel verschillende dieren, zoals de buffel, impala, kudu, leeuw, luipaard, nijlpaard, olifant, sabelantilope, wildebeest en de Boehm’s zebra, maar de kans om ze te zien is kleiner dan in bijvoorbeeld het Krugerpark. In Niassa leeft één van de grootste overgebleven populaties wilde honden. Het reservaat is alleen van mei t/m november te bezoeken, de rest van het jaar is het park niet te bereiken vanwege de regen.

BEVOLKING & GODSDIENST

Inwoners:
In Mozambique wonen ca. 22 miljoen mensen. De bevolking is onderverdeeld in meer dan twintig stammen en inheemse groeperingen, waarvan de Makua de grootste is. De boeiende cultuur van Mozambique is gebaseerd op Afrikaanse, Arabische, Portugese en Indiase invloeden.

Godsdienst:
Ruim vijftig procent van de bevolking hangt een inheems geloof aan. Ongeveer dertig procent is christen en ongeveer twintig procent is moslim.

Neem contact met ons op

Stuur ons een e-mail en u ontvangt binnen 24 uur een antwoord op uw vraag.

Not readable? Change text. captcha txt

Start typing and press Enter to search