Festivalkoorts: vijf van de beste kunst- en muziekfestivals in Malawi

National Geographic │ Het legendarische Lake of Stars Festival aan de oevers van het Malawi Meer is niet het enige evenement om naar uit te kijken in het Warme Hart van Afrika.

Toen de Schotse ontdekkingsreiziger en missionaris David Livingstone Afrika’s op twee na grootste meer bereikte in 1859, werd hij in de nog donkere ochtend verwelkomd met een spektakel van vissers die bij lamplicht in kano’s op het meer voeren. Het inspireerde Livingstone tot de bijnaam Meer van de Sterren. Vele jaren later, in 2004, werd voor het eerste een muziekfestival georganiseerd op de schitterende stranden van Lake Malawi, het Lake of Stars Festival was geboren. Het muziekevenement groeide in korte tijd uit tot mythische proporties wereldwijd.

Het succes van Lake of Stars deed de festivalkoorts in Malawi ontbranden en voor het eind van het decennium had dit kleine landje de milde periode van september tot begin november gevuld met evenementen, daarmee nieuwe plekken creërend om Malawi’s dynamiek en creatieve talent aan de wereld te tonen. Deze vijf festivals vallen op door hun programmering, prachtige omgeving, voordelige entree en aangename publiek — en ze vormen een levendige aanvulling op een rondreis door Malawi, met koloniale theeplantages in de hooglanden, safari’s op zoek naar grote katachtigen in de recent herontwikkelde nationale parken of heerlijk ontspannen dagen aan het meer.

Lake of Stars Festival

Blootsvoets dansen op witte zandstranden, met muziek van internationale dj’s en bands; de zon schitterend zien ondergaan in het gezelschap van jonge Malawianen; kamperen onder de palmbomen en zwemmen in het zoetwatermeer — dat zijn de ervaringen waarop het inmiddels legendarische Lake of Stars Festival is gebouwd. De 15e editie van het festival, in 2018, verwelkomde 5.000 bezoekers  voor een driedaags programma met als hoofdacts het Amerikaanse trio Major Lazer en de Keniaanse boyband Sauti Sol. Het festival bracht zo’n €1,5 miljoen in het laatje voor Malawi’s achterblijvende economie. Dit jaar verhuist het festival naar een afgelegen fort in Marokkaanse stijl, Kachere Kastle, in een noordelijke ronding van de kustlijn, voor een kleinere, ‘boutique’ uitvoering die gepland staat voor 27-29 september. Het belooft een mix van wellness, mode, poëzie en dans, bovenop de muziekprogrammering, die overigens nog aangekondigd moet worden.

Likoma Summer Cultural Festival

Een relatief nieuw evenement voor het relaxte, tropische eiland Likoma is het Summer Cultural Festival, waarmee de culturele erfenis van het eiland wordt gevierd met een programma van optochten, barbecues, strandsporten, boottochten, kunst- en handwerkkraampjes, concerten en traditionele dansvoorstellingen. Een van de hoogtepunten van het festival is de reis om er te komen: je bereikt Likoma per vliegtuig vanaf het vasteland, met spectaculaire vergezichten over het Malawi Meer, lege stranden en baobab-bossen. Of je neemt de MV Ilala veerboot. Omdat veel van de optredende artiesten voor die laatste optie kiezen, staat de bootovertocht bekend als de beste opwarmer voor het festival, met optredens op het bovendek.

Tumaini Festival

Een vluchtelingenkamp is het de meest voor de hand liggende plek om een muziek- en cultuurfestival te houden, maar voor de oprichter van het evenement, de Congolese dichter  Trésor Nzengu Mpauni — en voor veel van de 32.000 bewoners van Dzaleka Camp — is Tumaini een reddingsboei gebleken. Het jaarlijks terugkerende tweedaagse festival is niet alleen een creatieve uitlaatklep en bron van entertainment voor de bewoners, maar is ook van grote waarde voor het opwaarderen van de status van de vluchtelingen. De vijfde editie, in 2018, werd georganiseerd door 260 vrijwilligers en kende een programmering waarin opkomende Malawiaanse artiesten op vijf podia optraden met vluchtelingen. Zo’n 7.000 bezoekers genoten van pan-Afrikaanse cuisine, muziek, kunst, dans en poëzie. Een levendig en leerzaam evenement voor nieuwe bezoekers, waarbij je ook een kijkje krijgt van het leven in het vluchtelingenkamp met het nieuwe homestay-programma waarbij je tijdens het festival in een gastgezin verblijft. Dzaleka Camp ligt 45 kilometer buiten Lilongwe en dit jaar vindt het Tumaini Festival plaats op 1-2 november.

Blantyre Arts Festival

Met de 10e editie in aantocht is het Blantyre Arts Festival het podium voor een eclectische mengelmoes van Malawiaanse kunst, met muziek, mode, schilderkunst en fotografie. Het festival wordt gehouden in oktober 2019, op verschillende plekken in Malawi’s op een na grootste stad Blantyre. De organisatie achter het festival runt werkplaatsen voor lokale artiesten en schoolkinderen, vanuit de overtuiging dat kunst — met de juiste persoonlijke drive en gereedschappen — een weg kan bieden uit de armoede. Blantyre is de toegangspoort tot Malawi’s indrukwekkende wildparken Majete Reserve en Liwonde National Park en je vindt er belangrijke Brits-koloniale architectuur, waaronder Mandala House uit 1882, waar nu het populaire restaurant annex kunstgalerie La Caverna is gevestigd.

Sand Music Festival

Het tien jaar geleden door de Malawiaanse reggaezanger Lucius ‘Soldier’ Banda opgerichte Sand Music Festival presenteert zichzelf als een ‘barefoot beach party’, als tegenhanger van Lake of Stars, met Afrikaanse muzikanten die het publiek tot dansen aanzetten met hun upbeat hiphop en met reggae doordrenkte nummers. Het driedaagse festival vindt plaats op de zandstranden van Sunbird Livingstonia Beach in Salima, op korte afstand van zowel Lilongwe als backpackers-hotspots Monkey Bay en Cape Maclear en pal naast het rustieke resort Senga Bay. Onder meer de Malawiaanse reggae-artiest Black Missionaries, de Tanzaniaanse hitzanger Diamond Platnumz en de Congolees Awilo Longomba traden hier ooit al op. In 2019 wordt het Sand Music Festival gehouden van 1-3 november.